เป็นแขวงหนึ่งของประเทศลาว ตั้งอยู่ทางตอนใต้สุดของประเทศ ติดชายแดนประเทศไทยและประเทศกัมพูชา มีนครปากเซเป็นเมืองหลักของแขวง ถือเป็นศูนย์กลางการเมืองการปกครองและเศรษฐกิจ รวมไปถึงการท่องเที่ยวของลาวตอนใต้
แขวงหลวงน้ำทาพื้นที่แขวงนี้เดิมเป็นส่วนหนึ่งของแขวงหัวของ ต่อมาแขวงหัวของถูกยุบลงและแยกออกเป็น 2 แขวง
เป็นเป็นเมืองเก่าแก่ของอาณาจักรล้านช้าง ตั้งแต่สมัยสถาปนาอาณาจักรซึ่งแต่เดิมมีชื่อว่า เมืองชวา