เป็นหนึ่งในแขวงที่ตั้งอยู่ตอนกลางของประเทศลาว แขวงนี้เป็นแขวง ที่อุดมสมบูรณ์ ไปด้วยทรัพยากรธรรมชาติและวัฒนธรรมมากมาย จัดตั้งขึ้นในปี ค.ศ. 1986
แขวงหลวงน้ำทาพื้นที่แขวงนี้เดิมเป็นส่วนหนึ่งของแขวงหัวของ ต่อมาแขวงหัวของถูกยุบลงและแยกออกเป็น 2 แขวง
เป็นเป็นเมืองเก่าแก่ของอาณาจักรล้านช้าง ตั้งแต่สมัยสถาปนาอาณาจักรซึ่งแต่เดิมมีชื่อว่า เมืองชวา