เป็นหนึ่งในแขวงของประเทศลาว ตั้งอยู่ทางภาคใต้ของประเทศลาวที่ตั้งภูมิสัณฐานเป็น และ ที่ราบเป็นส่วนใหญ่ ประชากรส่วนใหญ่ของแขวงนี้เป็นชนเผ่าลาวเทิง ลาวลุ่มและเผ่าอื่นๆมากมาย
ตามประวัติศาสตร์ไทย เมืองหัวพันคือเมืองหัวพันทั้งห้าทั้งหกเคยเป็นเมืองขึ้นกับไทยมาช้านาน เป็นดินแดนแห่งทิวเขาสลับซับซ้อน เหวลึกและดอยสูง พื้นที่ 75 เปอร์เซ็นต์เป็นป่าไม้ ทำให้การคมนาคมลำบาก ประชากรประกอบด้วยชนกลุ่มน้อยเผ่าต่างๆ อาทิ ไทขาว ไทแดง ไทเหนือ ไทน้อย ม้ง ขมุ ยูนนาน เวียดนาม เป็นต้น
ภูมิประเทศทั่วไปของแขวงไซยะบูลิเป็นป่าบนภูเขาและที่ราบสูง ทางตะวันตกมีต้นไม้ขึ้นหนาทึบเป็นที่ตั้งป่าสงวนแห่งชาติน้ำพูน ทางตะวันออกจรดแม่น้ำโขง มีภูเขาที่มองไกลๆ เหมือนช้างกำลังเดินจึงได้ชื่อว่าผาช้างทางตอนใต้